Η επέμβαση αυτή μελετήθηκε από τον Mason τη δεκαετία του ΄80. Στο by-pass βραχείας έλικας η χολοπαγκρεατική έλικα έχει μήκος 50cm και αναστομώνεται στην έλικα Roux 75-100 cm κάτω από την γαστρονηστιδική αναστόμωση (συνολική παράκαμψη 125- 150 cm λεπτού εντέρου). Η επέμβαση προκαλεί σύνδρομο dumping* και δυσαπορρόφηση βιταμίνης Β12 και σιδήρου. Λόγω της μικρής εντερικής παράκαμψης, η δυσαπορρόφηση θερμίδων είναι μικρή και τα αποτελέσματα αυτής της επέμβασης μοιάζουν με αυτά των περιοριστικών επεμβάσεων (απώλεια βάρους 55-65% του πλεονάζοντος).

Η επέμβαση βοηθά σημαντικά στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου και βελτίωση του διαβήτη και όλων των νοσημάτων που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Ένα σοβαρό πλεονέκτημα του γαστρικού by-pass είναι οι λιγότεροι εμετοί και η ποικιλία επιλογών στη διατροφή. Το σύνδρομο dumping αποτρέπει την κατανάλωση γλυκισμάτων, γι αυτό η απώλεια βάρους είναι κατά 10 – 15% μεγαλύτερη από αυτή που πετυχαίνουν οι περιοριστικές επεμβάσεις. Οι ασθενείς συνήθως απαλλάσσονται από το 55 – 65% του πλεονάζοντος βάρους σε διάστημα 12-18 μηνών, αλλά οι μισοί από τους ασθενείς μπορεί να ξαναπάρουν μέχρι και το 30% του βάρους που έχασαν μέσα στην επόμενη πενταετία, λόγω διάτασης του γαστρικού θυλάκου και διαστολής της γαστρονηστιδικής αναστόμωσης*.

Το γαστρικό by-pass είναι ελκογόνος επέμβαση. Προκαλεί επίσης δυσαπορρόφηση βιταμίνης Β12 και σιδήρου και οι ασθενείς έχουν ανάγκη συμπληρωμάτων εφ’ όρου ζωής. Το dumping μπορεί μερικές φορές να είναι εξαιρετικά δυσάρεστο. Όταν οι υπογλυκαιμίες είναι επίμονες και σοβαρές, χρειάζονται ειδική διαιτολογική παρέμβαση. Η απώλεια βάρους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τεχνικές λεπτομέρειες, όπως το μέγεθος του γαστρικού θυλάκου και κυρίως τη διάμετρο της γαστρονηστιδικής αναστόμωσης. Σύμφωνα με τους MacLean (Ann Surg 2000), Bloomston (Obes Surg 1997) και άλλους, στη βαριά παχυσαρκία (ΔΣΒ>55) το γαστρικό by-pass βραχείας έλικας είναι ανεπαρκής επέμβαση (50% ανάκτηση βάρους). Για να διατηρηθεί η απώλεια βάρους, ο αριθμός των καθημερινών γευμάτων πρέπει να περιορίζεται στα 3 – 4.

Το γαστρικό bypass μακράς έλικας Roux αποσκοπεί στην αύξηση της δυσαπορρόφησης και της αποτελεσματικότητας με την παράκαμψη μεγαλύτερου μέρους του λεπτού εντέρου. Η ουσιαστική διαφορά από το γαστρικό bypass βραχείας έλικας εντοπίζεται στο μήκος των σκελών του Υ. Όσο μικρότερη είναι η διατροφική έλικα και το κοινό κανάλι, τόσο μεγαλύτερη και η δυσαπορρόφηση. Όταν το κοινό κανάλι γίνει 80-100 cm τα αποτελέσματα μοιάζουν με αυτά της χολοπαγκρεατικής παράκαμψης (μεγάλη δυσαπορρόφηση λίπους, ολική θερμιδική δυσαπορρόφηση 20 – 45%). Το γαστρικό bypass μακράς έλικας είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό σε βαριές μορφές παχυσαρκίας και ιδιαίτερα όταν ο ΔΣΒ ξεπερνά το 55. Σε άτομα με ΔΣΒ<50 η επέμβαση δεν προσφέρει ιδιαίτερο πλεονέκτημα και μπορεί αντίθετα να δημιουργήσει πρόβλημα υποθρεψίας.

Η απώλεια βάρους σχετίζεται με το μήκος των σκελών του Υ. Σε διαμόρφωση χολοπαγκρεατικής παράκαμψης (διατροφική έλικα 2,5 m, κοινό κανάλι 80 cm) η απώλεια πλεονάζοντος βάρους δυο χρόνια μετά την επέμβαση φθάνει το 80 – 90%. Σύμφωνα με την εμπειρία μας, η επέμβαση προσφέρει εξαιρετική μακροχρόνια σταθερότητα βάρους ακόμα και στη βαριά παχυσαρκία (ΔΣΒ>55).

Είναι όπως όλα τα γαστρικά by-pass ελκογόνος επέμβαση. Τα αναστομωτικά έλκη είναι συχνότερα στους καπνιστές. Σε διαμόρφωση χολοπαγκρεατικής παράκαμψης προκαλεί σοβαρή δυσαπορρόφηση βιταμινών, ασβεστίου, σιδήρου και πρωτείνης και είναι ιδιαίτερα απαραίτητη η ιατρική παρακολούθηση και η καθημερινή λήψη συμπληρωμάτων βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Πρωτεϊνική υποθρεψία παρατηρείται στο 2-10% των περιπτώσεων (3-12% στην επέμβαση Scopinaro). Η εκτεταμένη εντερική παράκαμψη προκαλεί στεατόρροια, κακοσμία κοπράνων και σωματικών εκκρίσεων. Έχουν αναφερθεί σποραδικά επεισόδια ηπατικής ανεπάρκειας. Το λαπαροσκοπικό γαστρικό bypass μακράς έλικας, είναι τεχνικά δυσκολότερο από το αντίστοιχο βραχείας έλικας.

H γαστρική παράκαμψη μίας αναστόμωσης ή mini γαστρική παράκαμψη (mini gastric bypass) αποτελεί την τελευταία τεχνική εξέλιξη στην κατηγορία του γαστρικού bypass. Η επέμβαση είναι επίσης γνωστή σαν bypass μιας αναστόμωσης.

Στην επέμβαση αυτή, διενεργείται διαχωρισμός του στομάχου όπως στο κλασσικό bypass, με τη διαφορά ότι ο γαστρικός θύλακος είναι επιμήκης και αρκετά μεγαλύτερος. Το λεπτό έντερο αναστομώνεται με το νέο γαστρικό θύλακο, μετά από μέτρηση και παράκαμψη συγκεκριμένου κατάλληλου μήκους, ώστε η τροφή να εισέρχεται απευθείας στο πιο περιφερικό τμήμα του λεπτού εντέρου. Το μήκος της παράκαμψης καθορίζεται από τα σωματομετρικά στοιχεία και την ηλικία του ασθενούς, συνήθως ωστόσο είναι στα 200 εκ.

Η μίνι γαστρική παράκαμψη είναι τεχνικά πιο εύκολη από το κλασσικό Roux bypass και για το λόγο αυτό έχει γίνει αρκετά δημοφιλής στις ΗΠΑ. Λόγω της τεχνικής απλότητάς της, μπορεί να γίνει και σε άτομα με ακραία παχυσαρκία και θεωρητικά συνοδεύεται από λιγότερες επιπλοκές.

Η απώλεια βάρους είναι συγκρίσιμη με αυτή των άλλων επεμβάσεων παράκαμψης.

Μοναδικό μειονέκτημα του μίνι bypass είναι η πιθανότητα μετεγχειρητικής αλκαλικής γαστρίτιδας, λόγω της παλινδρόμησης χολής στον στόμαχο (2-5%).